Il mazzament da var 600 protestants en Vuclina, commess dals catolics da la Vuclina cun sustegn da las truppas spagnolas staziunadas a Milaun tranter ils 19 ed ils 23 da fanadur 1620, è bain in dals chapitels ils pli tragics e crudaivels en l'istorgia da las Trais Lias e da sias Terras subditas. Il murdraretsch era vegnì provocà tras las sentenzias rigurusas pronunziadas il 1618 da la dretgira nauscha da Tusaun pervia d'insubordinaziun envers las autoritads grischunas. Ils conspiraturs (t.a. Giacomo Robustelli, mira maletg) avevan cuntanschì uschia lur finamira confessiunala (eliminaziun dal protestantissem en Vuclina) e per 20 onns era lur finamira politica, vul dir l'interrupziun dal domini grischun en Vuclina. [Tenor e-lir].