Il 1838 ha il Cussegl grond instituì in cussegl d'educaziun chantunal paritetic per las scolas primaras ch'ha surpiglià l'atun 1845 la controlla da tut las scolas. L'urden da scola dal 1846 ha formulà l'emprima giada in obligatori general da scola e la frequentaziun impegnativa da la scola per ils uffants da 7-14 onns ed ha ordinà a las vischnancas da furmar corporaziuns da scola, da procurar per l'infrastructura necessaria e d'eleger cussegls da scola e scolasts. Quest urden da scola marca l'entschatta per propi da la «scola moderna», sviluppada ulteriuramain il 1853 (reorganisaziun), il 1856 (plan d'instrucziun) ed il 1859 (urden da scola). [Tenor e-lir].