2003 ha il perscrutader bergiagliot Diego Giovanoli publitgà in cudesch entitulà «Alpschermen und Maiensässe in Graubünden». Lur èn l’autur e la Pro Grigioni Italiano vegnids adaquella da translatar en talian ils chapitels davart ils intschess italofons ed als cumplettar areguard lur vitgs e bajetgs, sco era quels da quatter valladas lumbardas limitrofas: Livign, la Val Malenco, la Bergiaglia sut e la Val s. Giatgen. 2009 è pia cumparì «Facevano case», grond volum da 392 paginas cun bleras fotografias e blers plans da vitgs e chasas. [Tenor LQ].